Yabancıların Çalışma İzinleri

Yabancıların çalışma izinleri ile ilgili düzenleme Türkiye’de 2003 yılında 4817 sayılı Kanunla yürürlüğe girmiştir. Ev hizmetleri veya ticari bir işyerinde yabancı uyruklu sigortalı çalıştırmak isteyen işverenler, çalıştırmak istediği yabancılar için  6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu kapsamında çalışma izni alma zorunluluğu bulunmaktadır. Yabancıların çalışma izinleri hususunda Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü ve Göç İdaresi Başkanlığı ortak çalışma yürütmektedir. Yabancıların sigortalı çalıştırılması konusunda çalışma izni başvurusu için işverenler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu tarafından resmi ve özel izini bulunan danışmanlık hizmeti veren şirketleri tercih etmelidir.

Yabancıların Çalışma İzinleri

Yabancıların sigortalı çalıştırılması için çalışma izinleri arasından personele en uygun olan pozisyon seçilerek çalışma izni başvurusu yapılmalıdır. Yabancıların Çalışma İzni Başvuru Sistemi (e-İzin) uygulaması ile ÇSGB Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğüne e-devlet sistemi üzerinden elektronik imza ile giriş yaparak başvuru formu ve aşamalarını eksiksiz tamamladıktan yabancı çalışma izinleri başvurularınızı yapabilirsiniz. 

Doruk Danışmanlık, yabancılara çalışma izni alma konusunda 20 yıllık tecrübesi ile bireysel ve kurumsal müşterilerine yabancı uyruklu bakıcı ve personel (işçi) çalıştırmak isteyen işverenler adına çalışma alma / başvurusu yapan güvenilir, deneyimli ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu tarafından verilmiş olan 1537 nolu özel izin belgesi ile hizmet sunan çalışma izni danışmanlık firmasıdır. 

Çalışma İzni Nedir? 

Yabancı uyruklu çalıştırma için 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu kapsamında değerlendirme kriterleri ve şartları taşıyan işverenler, e-devlet sisteminde bulunan Yabancıların Çalışma İzinleri Başvuru Sistemi uygulaması üzerinden e-imzası ile başvuru yaparak aldığı çalışma izin belgesidir. Çalışma izni aynı zamanda geçerlilik süresi içerisinde yabancıya ikamet etme hakkı vermekte olup ikamet izni yerine geçmektedir.  

Yabancı çalışma izni onaylandıktan sonra İŞVEREN yabancı çalıştırmak istediği İŞÇİ veya PERSONEL adayını 30 gün içinde sgk işe giriş bildirgesi ile işyeri adresinin bulunduğu il veya ilçedeki SOSYAL SİGORTALAR MÜDÜRLÜĞÜ’ne bildirmek zorundadır. 

Çalışma Vizesi Nedir?

Çalışma vizesi, Türkiyede yabancı personel (İŞÇİ) çalıştırmak için işverenin personel ile imzalamış olduğu (noter tasdikli) belirli süreli iş sözleşmesi ile beraberinde gerekli belgeleri ve harçları ödemek suretiyle (yurt dışı) yabancı uyruklu kişinin ülkesinde bulunan Türk konsolosluğundan alınan ön referans numarası ardından e-devlet üzerinden başvuru yapılarak 30 gün değerlendirme sürecinden sonra aldığı vize türüdür.

Çalışma vizesi ile çalışmak:

Çalışma vizesi ile çalışmak isteyen yabancı adına işveren Türkiye’deki işyeri adresinin bulunduğu il veya ilçedeki SOSYAL SİGORTALAR MÜDÜRLÜĞÜ’ne yabancı uyruklu bir çalışanı istihdam ettikten sonra 30 gün içinde sgk işe giriş bildirgesi ile bildirmek zorundadır. 

İşçi Vizesi için Gerekli Belgeler

Yabancı tarafından Türkiye Cumhuriyeti dış temsilciliklerine yapılan çalışma vizesi başvurusu esnasında her dış temsilcilik kendi içerinde farklı belgeler talep edebilmekle birlikte temelde her başvuruda talep edilen belgeler aşağıdaki gibidir:

Yabancı:

  • Belirli Süreli İş Sözleşmesi
  • Kimlik ve pasaport (aslı ve fotokopisi)
  • İkametgah belgesi 
  • Son 3 aylık banka hesap dökümü
  • Seyahat Sağlık Sigortası
  • Biyometrik fotoğraf 
  • Adli sicil belgesi 
  • Eğitim bilgilerine ilişkin belgeler (diploma, transcript)
  • Çalışacağı kurum tarafından düzenlenmiş davetiye mektubu 
  • Çalışacağı kurum faaliyet belgesi ve temsil ve ilzama yetkili kişileri gösterir ticaret sicil gazetesi örneği
  • Çalışma vizesi harcı dekontu

Yukarıdaki işçi vizesi için istenen gerekli belgeler ticari işletmede çalışacak yabancı uyruklu personel içindir. 

İşveren:

Yabancı tarafından iletilen referans numarası vasıtasıyla işveren ve/veya işverence yetkilendirilen e-bildirge kullanıcısı tarafından Bakanlık nezdinde yapılan online çalışma izni başvurusunda aşağıdaki belgeler talep edilir:

  • Vergi Levhası
  • Ticaret Sicil Gazetesi (şirket sermayesinin en az 100.000.-TL olması veya brüt satışlarının en az 800.000 TL veya son yıl ihracat tutarının en az 250.000 ABD Doları olması gerekmektedir).
  • İşyeri Bilançosu (Gelir İdaresi Daire Başkanlığından alınmış veya Yeminli Mali Müşavir onaylı)
  • İşyeri Faaliyet Belgesi (son 6 aya ilişkin)
  • Ön İzin Belgesi (Yabancı eğer sağlık meslek mensubu ise Sağlık Bakanlığından; eğitim meslek mensubu ise Milli Eğitim Bakanlığından alınacaktır).
  • Yabancının Türk Noter onaylı Pasaport ve Diploma Çevirisi
  • Akdedilen iş sözleşmesi 
  • Yabancının Biyometrik Fotoğrafı ve Kişisel Bilgi Formu

Turist vizesi ile çalışmak:

Ülkemize turist vizesi ile çalışmak makul ve mümkün olmamakla birlikte suç teşkil etmekte olup idari para cezası ve yaptırımı bulunmaktadır. Turist vizesi ile çalışmak amacı ile giren suç işlediği gibi çalıştırmak için işe alan işverende suç işlemektedir. Bu durumun tespit edilmesi hususunda yabancı idari ceza kesilerek sınır dışı (deport) edilerek işverenede usulsüzlük cezası kesilmektedir. 

Çalışma İzni Çeşitleri (Genel)

Yabancı personel çalıştırmak isteyen işveren, yabancı işçisi için başvuru yaparak alabileceği (4) dört çeşit çalışma izni türü bulunmaktadır. 

  • SÜRELİ ÇALIŞMA İZNİ
  • SÜRESİZ ÇALIŞMA İZNİ 
  • BAĞIMSIZ ÇALIŞMA İZNİ
  • İSTİSNAİ ÇALIŞMA İZNİ

Çalışma İzni Harçları (2024) 

2024 yılı için çalışma izni harç tutarları; 30/12/2023 tarih ve 32415 sayılı (2. Mükerrer) Resmi Gazete’de yayınlanan Harçlar Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 94) ve Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 68) ile 2024 yılı Yabancı Uyruklu Çalışma İzni Harç Bedelleri ve SGK ile MUHSGK Damga Vergisi Tutarları açıklanmıştır.

2024 yılında yapılacak yabancıların çalışma izni başvurusu için harç bedelleri aşağıdaki gibi belirlenmiştir.

Tablo 1: Harçlar

Çalışma izni TürleriSüreleri2024 Harç Tutarı
Süreli Çalışma İzin Belgesi1 yıla kadar (1 yıl dahil)-Bir yılı aşan süreler için tam yıl harcı alınır)7.345,00 TL
Süresiz Çalışma İzin Belgesi73.480,60 TL
Bağımsız Çalışma İzin Belgesi73.480,60 TL

*  Çalışma izin belgesi kaybedildiğinde yeniden basılması için daha önce tahsil edilen harcın yarısı kadar harç tahsili yapılır.(492 sayılı Harçlar Kanunu md.90)

** Geçici Koruma Çalışma İzni Harcı bir önceki yılın harcı yeniden değerleme oranında artırılarak hesaplanır.

Not: Bir yıldan fazla süreli çalışma izinlerinde her yıl için 7.345,00 TL harç alınır.

DEĞERLİ KÂĞIT BEDELİ (Çalışma İzni Kart Ücreti)

2024 yılı Yabancıların çalışma izin kartlarına ilişkin değerli kağıt bedeli tutarı ise 565,00 TL olarak belirlenmiştir.

2024 yılı Sosyal Güvenlik Kurumu bildirgelerine ilişkin damga vergisi tutarı 228,80 TL olarak belirlenmiştir.

2024 yılı Aylık Prim ve Hizmet Belgesi ile Muhtasar Beyannamenin birleştirilerek verilmesiyle oluşturulan beyannameler 365,50 TL olarak belirlenmiştir.

 Çalışma İzni Harç ödemesi yapılabilecek Bankalar:

Yabancıların çalışma izni harcı ve değerli kâğıt bedeli için yatırılması gereken tutarlar aşağıda belirtilen banka şubelerine yatırılacaktır.

Mükellefler, 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince çalışma izni verilecek yabancıya ait 99 ile başlayan T.C. Yabancı Kimlik Numarası ibrazı ile aşağıdaki banka şubelerine başvurarak; yabancılara verilecek çalışma izin belgesi için talep edilmiş bulunan çalışma izni harcı ve değerli kâğıt bedeli ödemesi yapmak istediğini beyan edecektir. 

Ödemeler bankalarda bulunan Maliye Bakanlığına ait aşağıdaki hesap numaralarına yatırılacaktır. Bu kapsamda; 

– Çalışma izni harç tutarı 9130 kodlu hesaba, 

– Değerli Kâğıt Bedeli ise 9267 kodlu hesaba ayrı ayrı makbuzlarla (Şahsın yabancı kimlik numarası beyan edilerek) yatırılacaktır.

Yabancıya ait. Yabancı Kimlik Numarasının belirtilmemesi halinde bankalarca tahsilat yapılamayacaktır. Harç tutarları yatırılırken Bankaya harç tutarı dışında herhangi bir havale veya benzeri masraf ödenmeyecektir.

– T.C. Ziraat Bankası

– T. Vakıflar Bankası

– T. Halk Bankası

Belirtilen bankaların şubeleri haricinde başka bir bankaya, vergi dairelerine veya internet üzerinden yapılan ödemeler geçerli kabul edilmeyecektir. Yapılan ödemeye ilişkin Harç makbuzu Bakanlığımıza ibraz edilmeyecektir.

Çalışma izni onayı bildirim tarihinden itibaren 30 gün içinde istenilen harç ve değerli kâğıt bedelinin yatırılmaması halinde çalışma izin başvurusu işlemden kaldırılmaktadır.

ÖNEMLİ NOT: Kaybolduğu bildirilerek yenilenmesi talep edilen çalışma izin belgesi ve çalışma izni muafiyetlerinden güncel çalışma izni harç bedelinin yarısı ve güncel değerli kâğıt bedeli tam olarak alınır. (492 sayılı Harçlar Kanunu 90. Md.)

Yabancı Uyruklu Personel Çalıştırma Şartları (Güncel)

Türkiye’de ev hizmetleri sektöründe “evde çocuk bakıcı, yaşlı veya hasta bakımı için yabancı bakıcı” veya ticari bir ofis yada işyerinde yabancı personel çalıştırmak için işveren ve işçi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanununda çalışma izni alma ile başvurusu husunda belirlemiş olduğu değerlendirme kriterleri ve şartları yerine getirmek zorundadır. 2024 yılı içerisinde yabancı bakıcı veya işçi çalıştırmak için çalışma izni başvurusu yapacak işverenler gerekli kriterleri ve şartları mutlaka eksiksiz karşılamak zorundadır.

Yabancı işçi çalıştırma veya çalışma izni şartları aşağıdaki değerlendirme kriterleri ile belirlenmiştir:

1. Çalışma izni talep edilen işyerinde en az (5) beş T.C. vatandaşının istihdamı zorunludur. İzin isteyen yabancının şirket ortağı olması halinde (5) beş kişilik istihdam şartı, Bakanlıkça verilecek bir yıllık çalışma izninin son altı ayı için aranır. Aynı işyerinde birden fazla yabancı için çalışma izni talebinde bulunulması durumunda, çalışma izni verilen ilk yabancıdan sonraki her bir yabancı için ayrı ayrı beş T.C. vatandaşı istihdamı aranacaktır.

2. İşyerinin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL veya brüt satışlarının en az 800.000 TL veya son yıl ihracat tutarının en az 250.000 ABD Doları olması gerekmektedir.

3. Dernek ve vakıflarda çalışacak yabancılara ilişkin izin taleplerinde 2 nci madde, yabancı devlet havayollarının Türkiye temsilciliklerinde, eğitim sektörü ve ev hizmetlerinde çalışacak yabancıların çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde ise, 1 inci ve 2 nci maddeler uygulanmayacaktır.

4. İzin isteyen şirket ortağı yabancının, 40.000 TL’den az olmamak üzere sermaye payının en az yüzde 20 olması zorunludur.

5. İşveren tarafından yabancıya ödeneceği beyan edilen aylık ücret miktarının yabancının görev ve yetkinliği ile bağdaşır seviyede olması zorunludur. Buna göre, başvuru tarihi itibariyle yürürlükte bulunan asgari ücret tutarı dikkate alınmak suretiyle yabancıya ödenecek ücretin en az;

     – Üst düzey yöneticiler ve pilotlar için asgari ücretin 6,5 katı,

     – Birim veya şube müdürleri ile mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 4 katı,

     – (Değişik: 16.03.2012/ÇGM-5241) Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacaklar ile öğretmenler için asgari ücretin 3 katı,

     – (Değişik: 03.02.2012/ÇGM-2285) Ev hizmetlerinde çalıştırılacak yabancılar için en az asgari ücret, diğer mesleklerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 1,5 katı,

     – (Değişik: 16.03.2012/ÇGM-5241) Turizm-animasyon organizasyon firmalarında akrobat ve benzeri unvanlarda çalışacak yabancılar ile masör, masöz ve SPA terapisti gibi işlerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 2 katı, olması gerekmektedir

6. (Değişik:01.02.2017/UİGM-1061) Bünyelerinde;

     – İzinli masaj salonu bulunduğunu kanıtlayan Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli en az üç yıldızlı turizm işletmelerinin, belgeli tatil köylerinin, resmi makamlardan alınmış faaliyet izni bulunan termal otellerin,

     – Hamam-sauna-SPA vb. kompleksi bulunduran belgeli turizm işletmeleriyle anlaşmalı (sözleşme bulunan) tesislerin,

     – En az yirmi (20) Türk vatandaşı çalıştıran resmi makamlardan izinli spor merkezlerinin,

     – Masör, masöz ve SPA terapisti gibi uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerdeki yabancı çalıştırma talepleri değerlendirmeye alınacak, bu kapsamda bulunmayan işletme ve işyerlerinin talepleri ise uygun bulunmayacaktır.

7. (Değişik: 20.4.2011/ÇGM-8108) Eğlence sektörünün ve turizm-animasyon organizasyon firmalarının uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerinde istihdam edilecek yabancılar için en az 10 T.C. vatandaşı çalıştırılması halinde her bir yabancı için ayrı ayrı beş T.C. vatandaşı istihdamına ilişkin kota ayrıca uygulanmayacaktır.

8. (Ek madde: 20.4.2011/ÇGM-8108) Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde hüküm bulunan haller ile kamu kurum ve kuruluşlarınca sözleşme veya ihale usulleriyle mal ve hizmet alımı işlerinde çalıştırılacak yabancılara ilişkin çalışma izin taleplerinin değerlendirilmesinde 1 inci ve 2 nci maddelerde belirlenen kriterler uygulanmayacaktır.

9. (Ek madde: 20.4.2011/ÇGM-8108) İleri teknoloji gerektiren işlerde veya aynı vasıflarda Türk uzmanın bulunmadığı hallerde Genel Müdürlük Makamınca verilecek onay üzerine 1 inci ve 2’nci maddelerle belirlenen kriterler uygulanmayacaktır.

10. (Ek madde: 20.4.2011/ÇGM-8108) Özellik Arzeden Doğrudan Yabancı Yatırım koşullarını taşıyan işletmelerde kilit personel dışında istihdam edilecek yabancılar için, 1 inci madde ile belirlenen kriter, işletmenin ülke çapındaki tüm işyerlerinde çalışan T.C. vatandaşı sayısı esas alınarak uygulanır.

YABANCILARIN ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURUSUNDA DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ VE ŞARTLARI UYGULANMAYACAK YABANCILAR

Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliği hükümlerince çalışma izni değerlendirme kriterlerine tabi olmayan yabancılar aşağıda belirtilmiş olup, burada belirtilen yabancıların çalışabilmeleri için çalışma izni almaları zorunludur. Çalışma izin başvuruları çalışma izni değerlendirme kriterlerine tabi tutulmaksızın sonuçlandırılan söz konusu yabancıların bu kapsamda bulunduklarını T.C. resmi makamlarından alınmış belgelerle kanıtlamaları zorunludur.

    – Anne, baba veya çocuğu Türk vatandaşı olan yabancılar,

    – En az üç yıl süreyle Türk vatandaşı ile evlilik birliği içinde yaşayan yabancılar,

    – Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı yabancılar,

    – Türk ve akraba toplulukları uygulamaları çerçevesinde ikamet izni verilmiş olan yabancılar,

    – İnsani mülahazalar çerçevesinde ikamet izni verilmiş olan yabancılar,

    – İnsan ticareti mağduru olarak ikamet izni verilmiş olan yabancılar,

    – Vatansız statüsünde ikamet izni verilmiş olan yabancılar.

Tablo 2: Brüt Asgari Ücret Katları

01.01.2024 – 31.12.2024 TARİHLERİ ARASINDA UYGULANACAK

BRÜT ASGARİ ÜCRET1,5 ASGARİ
ÜCRET
2 ASGARİ
ÜCRET
3 ASGARİ
ÜCRET
4 ASGARİ
ÜCRET
6,5 ASGARİ
ÜCRET
 20.002,50 TL30.003,75 TL40.005,00 TL60.007,50 TL80.010,00 TL130.016,25 TL

Yabancı Bakıcı Çalışma izni Başvurusu

Türkiye’de çoğunlukla işveren aileler yabancı bakıcı çalıştırmak için Türkmen, Özbek, Filipinli, Nepalli, Endonezyalı, Afrikalı bakıcı çalışma izni almaktadır.

Ev hizmetleri sektöründe yabancı bakıcı çalıştırmak için işverenler 2 şekilde başvuru yapabilmektedir. 

  1. Yurt içi çalışma izni başvurusu: Türkiye’de ikamet izni ile bulunan yabancı uyruklu bakıcı için çalışma izni başvurusudur.
  2. Yurt dışı çalışma izni başvurusu: Yabancı bakıcı ülkesinde iken bulunduğu ülkedeki Türk Konsolosluğu aracılığı ile alınan ön referans numarası ile çalışma bakanlığına başvuru başvuru türüdür.

Çocuk bakımı için yabancı çalıştırma: 

Evde bebek ve çocuk bakımı için yabancı bakıcı çalıştırmak için işveren, ev hizmetleri sektöründe evde çocuk bakımı seçeneği ile çalışma izni alma kaydıyla yabancı çalıştırabilir. 

Yaşlı bakımı için yabancı çalıştırma:

Evde yaşlı bakımı için yabancı bakıcı çalıştırmak için işveren, 65 yaş ve üzerindeki bakıma ihtiyacı olan yaşlı bireyleri için ev hizmetleri sektöründe yaşlı bakımı seçeneği ile çalışma izni alma kaydıyla yabancı çalıştırabilir. 

Hasta bakımı için yabancı çalıştırma: 

Evde hasta bakımı için yabancı bakıcı çalıştırmak için işveren, yatalak veya ayakta olup bakıma ihtiyacı olan hastası için ev hizmetleri sektöründe hasta bakımı seçeneği ile hastanın bakıma ve desteğe ihtiyacı olduğunu gösteren doktor raporu ile çalışma izni alma kaydıyla yabancı çalıştırabilir. 

Çalıştırma Şartları:

Evde yabancı uyruklu bakıcı çalıştırma şartları, 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanununda çalışma izni alma ile başvurusu husunda belirlemiş olup yukarıdaki değerlendirme kriterleri ve şartları uygulanmaktadır.

Yabancı Personel (Eleman) Çalışma izni Başvurusu

Yabancı personel veya eleman için çalışma izni başvurusu yurt içi ve yurt dışı olmak üzere iki (2) şekilde yapılabilmektedir. Yabancı personel çalışma izni başvurusu yapmadan önce işçi ve işveren 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanununda çalışma izni alma ile başvurusu husunda belirlemiş olan değerlendirme kriterleri ve şartlarına sahip olması gerekir. 

Yabancı Şirket Ortaklarının Çalışma İzni Başvurusu

4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu çerçevesinde faaliyette bulunan şirket, şube ve irtibat büroları kapsamında istihdam edilecek yabancı uyruklu kişilerin çalışma izinlerine ilişkin usul ve esasları yönetmelikle belirlenmiştir. Öncelikle yapılması gereken, şirket ortağı olan yabancının çalışacağı bu yatırımın durumunu tespit etmektir.

Aşağıda sıralanan şartlara göre yatırımın özellik arz eden bir yatırım olup olmadığını tespit ederek; bir sonraki aşamaya geçiniz.

Özellik arz eden doğrudan yabancı yatırımlar

  1. Yabancı ortakların toplam sermaye payının en az 400 milyar Türk Lirası olması kaydıyla, şirket veya şubenin son yıl cirosunun en az 30 trilyon Türk Lirası olması
  2. Yabancı ortakların toplam sermaye payının en az 400 milyar Türk Lirası olması kaydıyla, şirket veya şubenin son yıl ihracatının en az 1 milyon ABD Doları olması
  3. Yabancı ortakların toplam sermaye payının en az 400 milyar Türk Lirası olması kaydıyla, şirket veya şubede son yıl içinde Sosyal Sigortalar Kurumu’na kayıtlı en az 250 personelin istihdam edilmesi
  4. Şirket veya şubenin yatırımda bulunacak olması halinde, öngörülen asgari sabit yatırım tutarının en az 10 trilyon Türk Lirası olması
  5. Ana şirketin merkezinin bulunduğu ülke dışında en az bir ülkede daha doğrudan yabancı yatırımı bulunması

Bu şartları sağlayamayan şirketler özellik arz eden yatırım olarak değerlendirilmemektedir. Bu durumda 4817 sayılı kanun hükmünde başvuru yapılması gerekir.

DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR KANUNU

Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği

Özellik arz eden doğrudan yabancı şirket ortakları

Özellik arz eden doğrudan yabancı yatırımlarda istihdam edilecek kilit personel statüsündeki yabancılar veya bunların işverenleri; yabancının Türkiye’de kanuni olarak bulunması halinde, çalışma izni müracaatlarını doğrudan Bakanlığa yapabilirler.

Çalışma izni verilen kilit personel statüsündeki yabancıların Türkiye Cumhuriyeti dış temsilciliklerinden çalışma vizesi alarak yurda giriş yapmaları ve giriş tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde ikamet tezkeresi almak üzere Emniyet makamlarına başvurmaları zorunludur.

  1. Yabancı ortakların toplam sermaye payının en az 400 milyar Türk Lirası olduğuna ilişkin belgeler
  2. Şirket veya şubenin yaptığı son yıl ihracat tutarının en az 1 milyon ABD Doları olduğuna ilişkin belgeler
  3. Sosyal Sigortalar Kurumu’na kayıtlı en az 250 personelin istihdam edildiğine ilişkin belgeler
  4. Şirket veya şubenin yatırımda bulunacak olması halinde, öngörülen asgari sabit yatırım tutarının en az 10 trilyon Türk Lirası olduğunu belgeleyen Yatırım Teşvik Belgesi, Turizm Teşvik Belgesi gibi belgeler
  5. Ana şirketin, merkezinin bulunduğu ülke dışında en az bir ülkede daha doğrudan yabancı yatırımı bulunduğunu gösteren Faaliyet Belgesi
  6. İstihdam edilecek kilit personelin yurt dışındaki ana şirket tarafından görevlendirildiğine ilişkin görevlendirme yazısı

Özellik arz etmeyen yabancı yatırımlarda çalışan şirket ortakları

Yukarıda bahsedilen şartları taşımayan diğer tüm yatırımlar için 4817 sayılı kanun ve bu kanuna ait uygulama usul ve esasları uygulanır.

Çalışma izni başvurusu yapacak şirket ortağı yabancının, 40.000 TL’den az olmamak üzere sermaye payının en az yüzde 20 olması zorunludur.

Çalışma izini isteyen yabancının şirket ortağı olması halinde (5) beş kişilik istihdam şartı, Bakanlıkça verilecek bir yıllık çalışma izninin son altı ayı için aranır.

  • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na hitaben yazılmış çalışma izni başvuru dilekçesi
  • Yabancı ülke vatandaşı personel başvuru formu,
  • Pasaportun noter tasdikli Türkçe tercümesi
  • Varsa öğrenim belgesinin noter tasdikli Türkçe tercümesi
  • Özgeçmiş
  • Şirket ortaklığını gösterir Ticaret Sicil Gazetesi
  • Faaliyet Belgesi
  • Bir önceki yıla ait bilanço, kâr-zarar hesaplarını gösteren vergi dairesi onaylı belge

Yabancı Öğrenciler İçin Çalışma İzni Başvurusu

Türkiye’de bir yükseköğretim kurumunda örgün öğretim (ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora) programlarına kayıtlı yabancı öğrenciler, çalışma izni almak kaydıyla çalışabilirler. Yabancı öğrencilerden ön lisans ve lisans düzeyinde öğrenim görmekte olanlar, öğrenimlerinin ilk yılının tamamlanmasından sonra çalışma iznine başvurabilir ve 22/05/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu uyarınca kısmi süreli çalışabilirler. Örgün öğretim programlarına kayıtlı lisansüstü öğrenciler için bu sınırlamalar uygulanmaz. Yabancı öğrencilere verilen çalışma izinleri, geçerli öğrenci ikamet iznini ve bu ikamet izninin sağladığı hakları sona erdirmez.

Yabancı öğrenciler için çalışma izni: işveren tarafından Yabancıların Çalışma İzni Başvuru Sistemi (e-İzin) uygulaması ile ÇSGB Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğüne e-devlet sistemi üzerinden elektronik imza ile giriş yaparak başvuru formu ve aşamalarını eksiksiz tamamladıktan yabancı öğrenciler için çalışma izini başvurusu yapabilirsiniz. 

Yabancıların Çalışma İzni Maliyeti 

2024 yılı içerisinde yabancı çalışma izni maliyeti, yabancının çalışacağı ev hizmetleri veya ticari (ofis ve işyeri) içerisindeki pozisyona değişmektedir. Örneğin; Ev hizmetleri sektöründe çalışma izni ile sigortalı yabancı çocuk bakıcısı çalıştırmak isteyen bir işveren minimum 1.1.2024 tarihinden itibaren uygulanacak brüt asgari ücret tutarı olan 20.002,5 TL baz alarak çalışma izni başvurusu yapabilir. Ticari bir ofis veya işyeri içerisinde çalıştırmak istenen yabancı işçi yada personel için pozisyona göre Tablo 2: Brüt Asgari Ücret Katları uygulanmaktadır.

1 Ocak 2024 tarihi itibariyle aylık brüt asgari ücret 20.002,50 TL, net asgari ücret ise 17.002,12 TL olarak belirlenmiştir. 2024 yılında günlük kazanç alt sınırı 666,75 TL olurken günlük kazanç üst sınırı 5.000,63 TL’ye yükselmiştir.

1 Ocak 2024 itibariyle asgari ücretin net hesabı ile işverene maliyeti aşağıdaki gibidir:

ASGARİ ÜCRETİN NET HESABI (01.01.2024 – 31.12.2024)

BRÜT ASGARİ ÜCRET20.002,50 TL
SGK İŞÇİ PRİMİ % 142.800,35 TL
İŞSİZLİK SİG. İŞÇİ PRİMİ % 1        200,03 TL
KESİNTİLER TOPLAMI    3.000,38 TL
NET ASGARİ ÜCRET       17.002,12 TL

ASGARİ ÜCRETİN İŞVERENE MALİYETİ (01.01.2024 – 31.12.2024)

BRÜT ASGARİ ÜCRET20.002,50 TL
SGK PRİMİ %20,5 (İşveren Payı)4.100,5125 TL
İŞVEREN İŞSİZLİK SİG. PRİMİ %2400,05 TL
İŞVERENE TOPLAM MALİYET24.503,06 TL
İŞVERENE TOPLAM MALİYET (5 Puanlık İndirimle)23.502,94 TL TL

2024 Yılı Prime Esas Kazanç Taban ve Tavan Tutarları

Alt SınırÜst Sınır
Günlük666,75 TL5.000,63 TL
Aylık20.002,50 TL150.018,90 TL

Stajyer – Çırak Ücretleri

Aday Çırak, Çırak ve Stajyer Öğrenciler5.100,64 TL
Kalfalık Yeterliliği Kaz. Mesleki Eğitim Merkezi 12. Sınıf Öğrencileri8.501,06 TL

SGK – İstisna Olacak Kazanç/Ödeme Miktarları

Yemek Parası (İş Günü Başına)157,69 TL
Çocuk Yardımı (Aylık)268,29 TL
Aile Yardımı (Aylık)1.341,45TL
BES+Özel Sağlık Sigortası6.000,75 TL

5510 Sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların;

Yemek parası: 01/01/2024 ila 31/12/2024 tarihleri arasında; 666,75 TL x % 23,65 =157,69 TL,

Çocuk zammı: 01/01/2024 ila 31/12/2024 tarihleri arasında; 20.002,50 TL x % 2 = 400,05 TL (Aylık),

Aile zammı (yardımı): 01/01/2024 ila 31/12/2024 tarihleri arasında; 20.002,50 TL x %10 = 2.000,25 TL(Aylık) tutarındaki kazançları ile işveren tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen prim ve katkı paylarının asgari ücretin %30’u geçmeyen kısmı prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.

Yabancı Bakıcı Çalışma izni Maliyeti

Yabancı bakıcı çalışma izni maliyeti, brüt asgari ücret tutarı olan 20.002,5 TL baz alarak çalışma izni başvurusu yapılmış ise aşağıdaki tablodaki gibidir.

BRÜT ASGARİ ÜCRET20.002,50 TL
SGK PRİMİ %20,5 (İşveren Payı)4.100,5125 TL
İŞVEREN İŞSİZLİK SİG. PRİMİ %2400,05 TL
İŞVERENE TOPLAM MALİYET24.503,06 TL
İŞVERENE TOPLAM MALİYET (5 Puanlık İndirimle)23.502,94 TL TL

İşveren çalıştırmak istediği yabancı bakıcı çalışma izni maliyetini düşürmek için güncel bakıcı teşviklerine başvuru yaparak faydalanabilir.

Yabancı İşçi (Personel) Çalışma izni Maliyeti

Yabancı işçi veya personel çalışma izni maliyeti, yabancının çalışacağı pozisyona ve Yabancı Uyruklu Personel Çalıştırma Şartları (değerlendirme kriterleri) mad.5 ve Tablo 2: Brüt Asgari Ücret Katları olan rakamları beyan ederek başvuru yapmak zorundadır. Aksi beyan edilmesi halinde çalışma izni başvurusu red olarak sonuçlandırılır. 

Yabancıların Türkiye’de Çalışması Yasaklı Meslekler

Kanunlarla Türk Vatandaşlarına Hasredilen ve Yabancıların Çalışmalarının Yasak Olduğu Meslek ve Görevler

  1. Özel Güvenlik Şirketleri İçin Kurucu, Yönetici, Eğitici ile Şirket Tüzel Kişi Ortağının Yetkilendirdiği Temsilciler (Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun 5. madde)
  2. Özel Güvenlik Görevlileri (Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun 10. madde)
  3. Çarşı ve Mahalle Bekçiliği (Çarşı ve Mahalle Bekçileri Hakkında Kanun 3. madde)
  4. Mali Müşavirlik  (Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu 4. madde)
  5. Kooperatif Yönetim Kurulu Üyeleri (Kooperatifler Kanunu 56. madde)
  6. Gümrük Müşavir Yardımcısı (Gümrük Kanunu 227. madde)
  7. Türkçeden Başka Dille Öğretim Yapan ve Yabancılar Tarafından Açılmış Bulunan Okulların Kurucuları (Özel Öğretim Kanunu 8. madde)
  8. Özel Hastanelerde Mesul Müdür (Hususi Hastaneler Kanunu 9. madde)
  9. Diş Hekimliği, (Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun, 30. madde)
  10. Hastabakıcı  (Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun, 63. madde)
  11. Eczacılık  (Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun 2. madde)
  12. Veterinerlik (Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun 2. madde)
  13. Uzmanlık Eğitimi Dışında Çalışacak Yabancı Asistanlar (Tıpta Uzmanlık Tüzüğü 20. madde)
  14. Noter (Noterlik Kanunu 7. madde)
  15. Hakim ve Savcı (Hakimler ve Savcılar Kanunu 7. madde)
  16. Avukat (Avukatlar Kanunu 3. madde)
  17. Arabulucu (Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 20.madde)
  18. Bilirkişi (Bilirkişilik Kanunu 12. madde)
  19. Konkordato Komiseri (Konkordato Komiserliği ve Alacaklılar Kuruluna Dair Yönetmeliği 4. madde)
  20. Stajyer Havacılık Bilgi Yönetimi Memuru (Havacılık Bilgi Yönetimi Personeli Lisans ve Derecelendirme Yönetmeliği 16. madde)
  21. Fahri Trafik Müfettişi (Karayolları Trafik Kanun Ek 6. madde)
  22. Taşıma İşleri Organizatörlüğü (Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliği 7. madde)
  23. Acente Sorumlusu, Seyahat Acentesi Sorumlusu (Seyahat Acenteleri ve Seyahat Acenteleri Birliği Kanunu 3. madde)
  24. Turist Rehberi (Turist Rehberliği Meslek Kanunu 3. madde)
  25. Kara Suları Dahilinde Balık, İstiridye, Midye, Sünger, İnci, Mercan İhracı, Dalgıçlık, Arayıcılık, Kılavuzluk, Kaptanlık, Çarkçılık ,Katiplik, Tayfalık vb. (Kabotaj Kanunu 3. madde)
  26. Spor Müşavirleri (Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Spor Müşavirleri Atanma ve Çalıştırma Yönetmeliği 5. madde)
  27. Tarım Alanında İş Aracısı (Tarımda İş Aracılığı Yönetmeliği 6. madde)
  28. Gemi Acente Yetkilisi ve Gemi Acente Personeli (Gemi Acenteleri Yönetmeliği 7. ve 8. madde)
  29. Daimî Nezaretçi, Teknik Eleman (Maden Yönetmeliği 125. ve 130. madde)

Çalışma İzni Danışmanlığı

2000 yılından beri Türkiye’de faaliyet gösteren DORUK DANIŞMANLIK Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu, 04.08.2023 tarihli 1537 sayılı izin belgesiyle özel istihdam bürosu  olarak faaliyet göstermektedir. 2003 yılında Türkiye’de ilk defa uygulanmaya başlayan yabancıların çalışma izinleri uygulaması ile çalışma izni danışmanlık olarak bireysel ve kurumsal işverenlere, yabancı işçi (personel) için yurt içi ve yurt dışından çalışma izni alma, başvuru takibi ile hukuki sürecin yürütülmesi hususunda profesyonel destek ve eğitim vermektedir.